Η ύπουλη κίνηση της Τουρκίας να διεισδύσει στον κοινό ευρωπαϊκό στρατό
Γράφει : O Γιώργος Γκορέζης*
e-mail : ggorezis@yahoo.gr
web : ggore.wordpress.com
.
Η εισβολή στην Ουκρανία οδήγησε σε σημαντική αλλαγή του εγγράφου
στρατιωτικής στρατηγικής της ΕΕ, της λεγόμενης «στρατηγικής πυξίδας». Το τελικό
σχέδιο εγκρίθηκε από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 25 Μαρ 2022 , και αναφέρει
στην εισαγωγή του : «Η επιστροφή του πολέμου στην Ευρώπη αμφισβητεί την
ικανότητά μας να προωθήσουμε το όραμά μας και να υπερασπιστούμε τα συμφέροντά
μας». Έγραψε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ στο Twitter στις
25 Μαρτίου 2022 «Υποστηρίξαμε τη Στρατηγική Πυξίδα που θα είναι ο οδηγός μας
για μια ισχυρότερη αμυντική πολιτική που θα ενισχύσει τις ευρωπαϊκές αμυντικές
μας ικανότητες»,
Η αλλαγή αυτή συνδέθηκε με την ανερχόμενη
γεωπολιτική κρίση στη γειτονιά της Ευρώπης, όπως η Συριακή κρίση το 2011, η
προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014, η προσφυγική κρίση το 2015 και η
απόπειρα πραξικοπήματος στη Τουρκία το 2016. Πρόσθετοι παράγοντες ήταν η στάση
του προέδρου της Αμερικής Donald Trump έναντι της Ευρώπης και το Brexit, αλλά
πραγματικό καταλύτη αποτέλεσε η ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία στις
24 Φεβ 2022 .
Στην
Ευρωπαϊκή Ένωση η κοινή Πολιτική Άμυνας και Ασφάλειας (CSDP) δεν είναι
υπερεθνική πολιτική, αλλά βασίζεται στην κυβερνητική συνεργασία των
κρατών-μελών. Η Γαλλοβρετανική σύσκεψη στο Saint Malo και η υπογραφή της
ομώνυμης διακήρυξης το 1998 θεωρείται ως το κύριο σημείο εκκίνησης της Κοινής
Ευρωπαϊκής Αμύνης. Η κύρια ιδέα που εμφανίζεται πίσω από τη διακήρυξη είναι να
καταστεί η Ευρωπαική Ένωση ικανή για αυτόνομη ενέργεια, υποστηριζόμενη από
αξιόπιστες στρατιωτικές δυνάμεις, σε τρόπο ώστε να ανταποκρίνεται ικανοποιητικά
στις διεθνείς κρίσεις.
Η ιδέα της εφαρμογής μόνιμου πλαισίου συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. για θέματα Άμυνας και Ασφάλειας (Ευρωπαϊκή Διαρθρωμένη Αμυντική Συνεργασία-Permanent European Structured Cooperation,PESCO) δημιουργήθηκε το 2007 με τη συμφωνία της Λισσαβόνας, και υλοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2007. Η επικρατούσα άποψη ήταν να χρησιμοποιηθεί το πλαίσιο αυτό για βαθύτερη ευρωπαϊκή αμυντική σύγκλιση-ολοκλήρωση , ενώ κάθε κράτος-μέλος αποφασίζει αν θέλει να συμμετάσχει, ή όχι. Μέχρι τώρα 25 κράτη-μέλη συμμετέχουν στην PESCO –απέχουν η Δανία και η Μάλτα, και η PESCO υιοθέτησε 47 έργα με υποχρεώσεις.